Τα λιμάνια και οι σιδηρόδρομοι τα έργα ελληνικού ενδιαφέροντος.
Κινεζική «προίκα», ύψους ενδεχομένως δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, στο Ευρωπαϊκό Ταμείο για τις Στρατηγικές Επενδύσεις αναμένεται να προσφερθεί σε λίγες ημέρες. Στόχος είναι τα έργα κοινού ενδιαφέροντος Ευρώπης - Πεκίνου, στα οποία εντάσσονται και έργα ελληνικού ενδιαφέροντος και ειδικότερα υποδομές, όπως λιμάνια και σιδηρόδρομοι.
Στις 29 Ιουνίου, οπότε και πραγματοποιείται η σύνοδος κορυφής Κίνας - Ευρωπαικής Ενωσης στις Βρυξέλες, ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι Κεκιάνγκ αναμένεται να προσδιορίσει το ακριβές ύψος της συνεισφοράς της Κίνας στο νεοσύστατο Ταμείο (EFSI ή European Fund for Strategic Investment), που αποτελεί τη γνωστή πρωτοβουλία του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν - Κλοντ Γιουνκέρ, η οποία εγκρίθηκε πρόσφατα.
Ομως η χρηματοδότηση αυτών των έργων παραμένει εξαρτώμενη από την ανταπόκριση και συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Και εδώ έρχεται να λύσει, τουλάχιστον ώς ένα βαθμό, το πρόβλημα η κινεζική πρωτοβουλία, η οποία, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, θα συνδεθεί και με τον νέο «Δρόμο του Μεταξιού» που προωθεί το Πεκίνο, ο οποίος περνάει από τον Πειραιά.
Υποδομές
Ως γνωστόν, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων στοχεύει σε μεγάλο βαθμό σε έργα υποδομών, όπως αεροδρόμια, σιδηρόδρομοι και λιμάνια. Η σημασία της κινεζικής επένδυσης για την Ελλάδα, αλλά και για την Ευρωπαϊκή Ενωση, είναι προφανής.
Για τη μεν Ελλάδα το όφελος προκύπτει και εξασφαλίζεται από την προτεραιότητα που δίνει η κινεζική πλευρά στην ταχύτατη ανάπτυξη της χώρας, ως πύλης των ασιατικών εισαγωγών στην Ευρώπη. Υπό την προϋπόθεση, βεβαίως, πως η Ελλάδα θα παραμείνει με σταθερό ευρωπαϊκό προσανατολισμό.
Για το δε εγχείρημα Γιουνκέρ, συνολικά, το όφελος είναι η πρόσθετη και δυσεύρετη στις μέρες μας χρηματοδότηση. Ως γνωστόν, οι Βρυξέλλες και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) συνεισφέρουν στο εν λόγω ταμείο μόνον 21 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 16 δισ. θα προέλθουν από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. και τα 5 δισ. από την ΕΤΕπ. Η ΕΤΕπ φέρεται να έχει δεσμευθεί να τριπλασιάσει το συνολικό ποσό μέσω μόχλευσης και να το διαθέσει τιτλοποιημένο σε ιδιώτες επενδυτές.
Η υπόλοιπη χρηματοδότηση, όμως, πρέπει να προέλθει από ιδιώτες και με κίνητρο τις εγγυήσεις που θα προσφέρει η Ε.Ε. Ετσι, η κινεζική συνεισφορά έρχεται να προστεθεί στο Ταμείο σε μια κρίσιμη χρονική στιγμή, αυτήν της γέννησής του.
Η αβροφροσύνη του Πεκίνου δεν έχει, βεβαίως, ανιδιοτελή κίνητρα. Αφενός, όπως προαναφέρθηκε, επιθυμεί να εξασφαλίσει προτεραιότητα στη χρηματοδότηση έργων ενδιαφέροντός του και αφετέρου παρέχεται ως ανταπόδοση στην ευρωπαϊκή συνεισφορά στην Ασιατική Επενδυτική Τράπεζα Υποδομών (Asian Infrastructure Investment Bank ή AIIB). Στην AIIB, η σύσταση της οποίας ξεκίνησε πέρυσι το φθινόπωρο, συμμετέχουν πλέον και άλλες μεγάλες ασιατικές χώρες, όπως η Ινδία και η Σιγκαπούρη, αλλά και άλλες 19 χώρες. Το μετοχικό της κεφάλαιο αθροίζει ήδη δεσμεύσεις της τάξης των 95 δισ. δολ.
Ως γνωστόν, η κινεζικής πρωτοβουλίας AIIB έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις από την Ουάσιγκτον, που πολλοί συνδέουν και με την ανησυχία για υποβάθμιση του ρόλου της Παγκόσμιας Τράπεζας στην ευρύτερη περιοχή της Ασίας. Ομως, από την Ευρώπη αρχικά η Βρετανία και ακολούθως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ιταλία, έχουν δεσμευθεί όλες πως θα συμμετάσχουν στο εγχείρημα και μάλιστα με συνεισφορές που εκτιμάται ότι αθροιστικά θα υπερβούν κατά πολύ τα 10 δισ. ευρώ.
«Ανταπόδοση»
Οσον αφορά την κινεζική «ανταπόδοση», ως προς την επένδυση στο ευρωπαϊκό «Ταμείο Γιουνκέρ», μένει ακόμη να διευκρινιστεί το ακριβές της εύρος, όσο και το αν το Πεκίνο θα αξιώσει ενεργό ρόλο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Ως γνωστόν, η Ελλάδα αποτελεί κομβικό σημείο για τους κινεζικούς σχεδιασμούς για τη χρηματοδότηση και ανάπτυξη των δύο κρίσιμων νέων διεθνών εμπορικών αξόνων. Συγκεκριμένα:
α) Ο ένας είναι ο Silk Road Economic Belt και αφορά χερσαίες υποδομές από την Κίνα έως την Κεντρική Ευρώπη.
β) Ο άλλος είναι το 21st century Maritime Silk Road, που αφορά λιμενικές και άλλες υποδομές, όπως οι σιδηροδρομικές, για την από θαλάσσης έλευση των ασιατικών εξαγωγών στην Ευρώπη. «Κλειδί» αυτού του δεύτερου δρόμου είναι ο Πειραιάς. Και από τον Πειραιά αυτός ο δρόμος συνεχίζει από το Θριάσιο Εμπορευματικό Κέντρο και από εκεί από τον ελληνικό σιδηροδρομικό άξονα προς τα Βαλκάνια. Σε αυτό το διεθνές περιβάλλον εντάσσεται άλλωστε και το ενδιαφέρον για τους διαγωνισμούς για την ΟΛΠ Α.Ε. και το Θριάσιο, στους οποίους συμμετέχει η Cosco.
Η ευρύτερη προσέγγιση Κίνας - Ευρώπης διαμορφώνει και νέα δεδομένα για τη θέση της Ελλάδας σε αυτό το διεθνές περιβάλλον: «Οι δύο οικονομικές υπερδυνάμεις εμφανίζονται πλέον σε μεγαλύτερη ευθυγράμμιση, μη επιτρέποντας διπλωματικό arbitrage της Αθήνας για διαπραγματευτικά οφέλη κατά την τρέχουσα κρίσιμη συγκυρία», σχολιάζουν διπλωματικοί κύκλοι.
Συντάκτης: Ηλίας Μπέλλος
