Το «καθηλωμένο» Μετρό Θεσσαλονίκης έκλεισε 8 χρόνια –άτυχης- κατασκευής. Το έργο που εξαγγέλθηκε όσο κανένα άλλο για δεκαετίες και που φάνταζε ως Μεσσίας των κυκλοφοριακών προβλημάτων της Θεσσαλονίκης, έχει μετατραπεί στο μεγαλύτερο χρονίζων πρόβλημα.
Όταν η σύμβαση κατασκευής υπογράφηκε τον Απρίλιο του 2006 από τον τέως Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ κο Σουφλιά όλοι πανηγύριζαν που ένα τόσο μεγάλο έργο μπήκε στην πρίζα. Στην πραγματικότητα όμως αυτό που έμπαινε στην πρίζα ήταν μία ωρολογιακή βόμβα με σύστημα μικρών άλλα όχι ελεγχόμενων εκρήξεων.
Το σύστημα μελέτης-κατασκευής που επελέγη έχει χαρακτηριστεί αποτυχημένο: δεν έχει προβλέψει προβλήματα αλλά αντίθετα δημιουργεί, δεν έχει κερδίσει χρόνο αντίθετα έχει παράξει καθυστερήσεις.
Σύμφωνα με εκείνο το χρονοδιάγραμμα το έργο έπρεπε να έχει παραδοθεί στους Θεσσαλονικείς στα τέλη του Οκτωβρίου του 2012. Αυτοί που γνωρίζουν καλά από τα έργα Μετρό στην Ελλάδα είχαν προβλέψει και 2-3 χρόνια καθυστερήσεων που είναι σύνηθες φαινόμενο για έργα της έκτασης του συγκεκριμένου project. Με τις πιο λογικές προβλέψεις το έργο θα ολοκληρωνόταν το 2015 ή το 2016.
Σήμερα χρονοδιάγραμμα σαφώς δεν υπάρχει, επί της ουσίας η κοινοπραξία κατασκευής έχει σηκώσει ψηλά τα χέρια δηλώνοντας αδυναμία ενώ στο Υπουργείο Υποδομών απειλούν με την ενεργοποίηση ρήτρας αποζημίωσης. Την ίδια ώρα η κοινοπραξία έχει εγείρει απαιτήσεις που ανέρχονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ όταν το 2010 το ποσό αυτό ήταν περίπου στα 120εκ.ευρώ.
Από την άλλη η πόλη αναστενάζει καθώς υπάρχουν «ανοιχτές πληγές» σε όλο το μήκος της πόλης από τα εργοτάξια που άνοιξαν αλλά είναι άγνωστο πότε θα κλείσουν, δεν βλέπουν στον ορίζοντα ολοκλήρωση και λειτουργία του έργου ενώ η επέκταση προς Καλαμαριά ακόμα και αν δεν έχει ούτε μία μέρα καθυστέρηση δεν θα έχει την βασική γραμμή για να μπορέσει να λειτουργήσει.
Αυτό το σκηνικό, έχει συνθέσει μία πραγματική ωρολογιακή βόμβα που είναι δύσκολο κάποιος να προβλέψει πότε θα σκάσει και ποιους θα τραυματίσει. Με τα σημερινά δεδομένα το 2017 φαντάζει απίθανο ως έτος λειτουργίας οπότε η ολοκλήρωση θα οδεύσει για αργότερα, εάν και εφόσον λυθούν τα σύνθετα προβλήματα που αντιμετωπίζει το έργο. Οι εργαζόμενοι σε πρόσφατη συνέντευξης τους μίλησαν για λειτουργία το 2023!
ΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ
Εδώ και αρκετούς μήνες κυκλοφορούν σενάρια για τμηματική λειτουργία της βασικής γραμμής με το ανατολικό τμήμα που έχει τα λιγότερα προβλήματα. Αυτό θα εξυπηρετούσε την ομαλότητα του έργου σε πολιτικό επίπεδο για να επιδειχθεί το αποτέλεσμα μετά από πολλά χρόνια εργασιών. Η λειτουργία της δυτικής πλευράς με τα πολλά προβλήματα και της επέκτασης προς Καλαμαριά θα έρχονταν στην συνέχεια.
Το δεύτερο σενάριο θα ήταν η διακοπή των έργων και η επαναδημοπράτηση του, σενάριο που όμως είναι πολύ δύσκολο. Το Δημόσιο θα έπρεπε από την μία να αντιμετωπίσει τις διεκδικήσεις της κοινοπραξίας κατασκευής και το δεύτερο να κινήσει διαδικασίες δημοπράτησης με νέες μελέτες, νέα τεύχη δημοπράτησης και το κυριότερο με νέα τιμολόγηση που θα εκτόξευε το πραγματικό κόστος στον αέρα. Μην ξεχνάμε πως το έργο δημοπρατήθηκε το 2004, δηλαδή με τιμές 10 χρόνια πίσω.
Αυτό το σενάριο θα έφερνε πολλά χρόνια πίσω την ολοκλήρωση του Μετρό. Μία πιθανή εμπλοκή στην δημοπράτηση θα εξανάγκαζε σε πολύχρονες καθυστερήσεις. Τα έργα Μετρό έχουν άλλωστε ιστορικό μακροχρόνιων δημοπρατήσεων. Η επέκταση προς Πειραιά διήρκησε 3,5 χρόνια, η επέκταση προς Καλαμαριά 5 χρόνια κ.ο.κ
Το τρίτο σενάριο θα ήταν μία «βελούδινη» αλλαγή στον ανάδοχο. Μία υποκατάσταση αναδόχου με ταυτόχρονη διαιτησία για τις οικονομικές διαφορές, θα έδινε νέα δυναμική στο έργο, αποφεύγοντας τις 2 προηγούμενες λύσεις που έχουν μεγαλύτερο ρίσκο. Θα αναζωογονούσε το έργο και θα το γυρνούσε «on track».
Το Μετρό Θεσσαλονίκης έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ως ένα σύγχρονο «γιοφύρι της Άρτας». Η λύση των προβλημάτων λόγω του μεγέθους και της πολυπλοκότητας του αντικειμένου το κάνουν ακόμα πιο «μυθικό». Το αποτέλεσμα όμως πρέπει στο τέλος να είναι το κέρδος της πόλης που ταλαιπωρείται εδώ και χρόνια χωρίς να έχει κάτι χειροπιαστό για το μεγαλύτερο έργο υποδομής που έχει γίνει ποτέ.
ypodomes.com
Όταν η σύμβαση κατασκευής υπογράφηκε τον Απρίλιο του 2006 από τον τέως Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ κο Σουφλιά όλοι πανηγύριζαν που ένα τόσο μεγάλο έργο μπήκε στην πρίζα. Στην πραγματικότητα όμως αυτό που έμπαινε στην πρίζα ήταν μία ωρολογιακή βόμβα με σύστημα μικρών άλλα όχι ελεγχόμενων εκρήξεων.
Το σύστημα μελέτης-κατασκευής που επελέγη έχει χαρακτηριστεί αποτυχημένο: δεν έχει προβλέψει προβλήματα αλλά αντίθετα δημιουργεί, δεν έχει κερδίσει χρόνο αντίθετα έχει παράξει καθυστερήσεις.
Σύμφωνα με εκείνο το χρονοδιάγραμμα το έργο έπρεπε να έχει παραδοθεί στους Θεσσαλονικείς στα τέλη του Οκτωβρίου του 2012. Αυτοί που γνωρίζουν καλά από τα έργα Μετρό στην Ελλάδα είχαν προβλέψει και 2-3 χρόνια καθυστερήσεων που είναι σύνηθες φαινόμενο για έργα της έκτασης του συγκεκριμένου project. Με τις πιο λογικές προβλέψεις το έργο θα ολοκληρωνόταν το 2015 ή το 2016.
Σήμερα χρονοδιάγραμμα σαφώς δεν υπάρχει, επί της ουσίας η κοινοπραξία κατασκευής έχει σηκώσει ψηλά τα χέρια δηλώνοντας αδυναμία ενώ στο Υπουργείο Υποδομών απειλούν με την ενεργοποίηση ρήτρας αποζημίωσης. Την ίδια ώρα η κοινοπραξία έχει εγείρει απαιτήσεις που ανέρχονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ όταν το 2010 το ποσό αυτό ήταν περίπου στα 120εκ.ευρώ.
Από την άλλη η πόλη αναστενάζει καθώς υπάρχουν «ανοιχτές πληγές» σε όλο το μήκος της πόλης από τα εργοτάξια που άνοιξαν αλλά είναι άγνωστο πότε θα κλείσουν, δεν βλέπουν στον ορίζοντα ολοκλήρωση και λειτουργία του έργου ενώ η επέκταση προς Καλαμαριά ακόμα και αν δεν έχει ούτε μία μέρα καθυστέρηση δεν θα έχει την βασική γραμμή για να μπορέσει να λειτουργήσει.
Αυτό το σκηνικό, έχει συνθέσει μία πραγματική ωρολογιακή βόμβα που είναι δύσκολο κάποιος να προβλέψει πότε θα σκάσει και ποιους θα τραυματίσει. Με τα σημερινά δεδομένα το 2017 φαντάζει απίθανο ως έτος λειτουργίας οπότε η ολοκλήρωση θα οδεύσει για αργότερα, εάν και εφόσον λυθούν τα σύνθετα προβλήματα που αντιμετωπίζει το έργο. Οι εργαζόμενοι σε πρόσφατη συνέντευξης τους μίλησαν για λειτουργία το 2023!
ΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ
Εδώ και αρκετούς μήνες κυκλοφορούν σενάρια για τμηματική λειτουργία της βασικής γραμμής με το ανατολικό τμήμα που έχει τα λιγότερα προβλήματα. Αυτό θα εξυπηρετούσε την ομαλότητα του έργου σε πολιτικό επίπεδο για να επιδειχθεί το αποτέλεσμα μετά από πολλά χρόνια εργασιών. Η λειτουργία της δυτικής πλευράς με τα πολλά προβλήματα και της επέκτασης προς Καλαμαριά θα έρχονταν στην συνέχεια.
Το δεύτερο σενάριο θα ήταν η διακοπή των έργων και η επαναδημοπράτηση του, σενάριο που όμως είναι πολύ δύσκολο. Το Δημόσιο θα έπρεπε από την μία να αντιμετωπίσει τις διεκδικήσεις της κοινοπραξίας κατασκευής και το δεύτερο να κινήσει διαδικασίες δημοπράτησης με νέες μελέτες, νέα τεύχη δημοπράτησης και το κυριότερο με νέα τιμολόγηση που θα εκτόξευε το πραγματικό κόστος στον αέρα. Μην ξεχνάμε πως το έργο δημοπρατήθηκε το 2004, δηλαδή με τιμές 10 χρόνια πίσω.
Αυτό το σενάριο θα έφερνε πολλά χρόνια πίσω την ολοκλήρωση του Μετρό. Μία πιθανή εμπλοκή στην δημοπράτηση θα εξανάγκαζε σε πολύχρονες καθυστερήσεις. Τα έργα Μετρό έχουν άλλωστε ιστορικό μακροχρόνιων δημοπρατήσεων. Η επέκταση προς Πειραιά διήρκησε 3,5 χρόνια, η επέκταση προς Καλαμαριά 5 χρόνια κ.ο.κ
Το τρίτο σενάριο θα ήταν μία «βελούδινη» αλλαγή στον ανάδοχο. Μία υποκατάσταση αναδόχου με ταυτόχρονη διαιτησία για τις οικονομικές διαφορές, θα έδινε νέα δυναμική στο έργο, αποφεύγοντας τις 2 προηγούμενες λύσεις που έχουν μεγαλύτερο ρίσκο. Θα αναζωογονούσε το έργο και θα το γυρνούσε «on track».
Το Μετρό Θεσσαλονίκης έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ως ένα σύγχρονο «γιοφύρι της Άρτας». Η λύση των προβλημάτων λόγω του μεγέθους και της πολυπλοκότητας του αντικειμένου το κάνουν ακόμα πιο «μυθικό». Το αποτέλεσμα όμως πρέπει στο τέλος να είναι το κέρδος της πόλης που ταλαιπωρείται εδώ και χρόνια χωρίς να έχει κάτι χειροπιαστό για το μεγαλύτερο έργο υποδομής που έχει γίνει ποτέ.
ypodomes.com
