Με αφορμή μία ερώτηση προς τον υπουργό Μεταφορών Χρήστο Σπίρτζη σχετικά με την αστυνομία και τις συγκοινωνίες που κατέθεσαν στη Βουλή βουλευτές του Ποταμιού, θα αναφερθούμε σε μία κοινή παρανόηση που έχουν πολλοί (μάλλον συμπεριλαμβανομένων και των βουλευτών του Ποταμιού) σχετικά με το δημόσιο ή μη χαρακτήρα των συγκοινωνιών της Αθήνας.
Αφορμή της ερώτησης των βουλευτών ήταν το άρθρο της Καθημερινής σύμφωνα με το οποίο οι διοικήσεις των συγκοινωνιακών φορέων της Αθήνας πρόκειται να διακόψουν τις συμβάσεις με τις ιδιωτικές εταιρείες security που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στο Μετρό της Αθήνας και αλλού. Στο παρελθόν, η αστυνομία είχε δηλώσει αδυναμία να διαθέσει προσωπικό αποκλειστικά για την ασφάλεια των συγκοινωνιών.
Στο κείμενο της ερώτησης, οι βουλευτές του Ποταμιού Γ. Ψαριανός, Γ. Μαυρωτάς, Γ. Αμυράς και Χ. Θεοχάρης ρωτούν τον υπουργό, μεταξύ άλλων: «Είναι στα καθήκοντα των αστυνομικών οργάνων της ΕΛ.ΑΣ. η φύλαξη εγκαταστάσεων Ανωνύμων Εταιρειών; Και αν ναι εξετάζεται αυτό να ισχύσει και σε άλλες ανάλογες περιπτώσεις;» και«Τελικά ποια είναι η κυβερνητική επιλογή για τη διάθεση των αστυνομικών υπαλλήλων σε περιοχές δραστηριοποίησης Ανωνύμων Εταιρειών;»
Διαβάζοντας την ερώτηση, προκύπτει η απορία: τι σχέση έχει η νομική μορφή των συγκοινωνιακών φορέων της Αθήνας με τη δυνατότητα της αστυνομίας να προσφέρει τις υπηρεσίες της στα μέσα μεταφοράς;
Μετά από διάλογο με μία οπαδό του Ποταμιού μέσα από το twitter προέκυψε το εξής αποκαλυπτικό, που φανερώνει μία παρανόηση που έχουν πολλοί σχετικά με τις συγκοινωνίες:
@greekdude Μα είναι ιδιωτική εταιρία και στην ΕΛ.ΑΣ δεν υάρχει προσωπικό αρκετό για να φυλάξει τις εγκαταστασεις. τι δεν καταλαβαίνεις?
— Marina Nikolaou (@marinanikolaou4) February 8, 2016
//platform.twitter.com/widgets.jsΠολλοί λοιπόν (και οι βουλευτές του Ποταμιού;)μπερδεύουν τη νομική μορφή με της εταιρίας με το αν είναι δημόσια ή ιδιωτική. Οι περισσότεροι φορείς που προσφέρουν δημόσιο συγκοινωνιακό έργο στην Αθήνα (ΟΑΣΑ, ΟΣΥ, ΣΤΑΣΥ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, Αττικό Μετρό, ΟΣΕ κλπ) έχουν μορφή Ανώνυμης Εταιρείας (Α.Ε.) ωστόσο ανήκουν 100% στο δημόσιο. Το υπουργείο ορίζει τις διοικήσεις τους και ελέγχει πλήρως τις εταιρείες αυτές.
Παραδείγματα συγκοινωνιακών εταιρειών που δεν ανήκουν στο δημόσιο είναι τα ΚΤΕΛ σε όλη την Ελλάδα και ο ΟΑΣΘ στη Θεσσαλονίκη (που παρόλα αυτά εισπράττει τεράστιες κρατικές επιδοτήσεις).
Αλλά ακόμα και στην περίπτωση που οι συγκοινωνίες της Αθήνας ελεγχόταν από ιδιώτες, το ερώτημα του Ποταμιού θα ήταν και πάλι άτοπο. Τα μέσα μαζικής μεταφοράς παραμένουν μέσα μαζικής μεταφοράς ανεξάρτητα με το ποιος τα διαχειρίζεται. Το σημαντικό ερώτημα είναι: μπορούν οι ιδιωτικές εταιρίες security να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους αποτελεσματικά στο δίκτυο του μετρό και τα υπόλοιπα μέσα της Αθήνας;
Η επιλογή των εταιρειών security έναντι της αστυνομίας, όπως και η επιλογή ιδιωτών εργολάβων καθαριότητας έναντι δημοσίων υπαλλήλων αποτελεί πρωτίστως πολιτική επιλογή καθώς δεν είναι πάντα η φθηνότερη λύση.
Αυτό δε σημαίνει ότι από αύριο η αστυνομία θα ήταν έτοιμη να αντικαταστήσει τις εταιρείες security στο μετρό. Πριν από ενάμιση χρόνο, όταν η ΣΤΑΣΥ ζήτησε την παραχώρηση 50 αστυνομικών για τη δημιουργία σώματος Συγκοινωνιακής Αστυνομίας, η ΕΛ.ΑΣ. δεν ήταν σε θέση να διαθέσει αυτό τον αριθμό των αστυνομικών. Έτσι προς το παρόν, οι έστω τυπικές υπηρεσίες που προσφέρουν οι εταιρείες security είναι η μόνη λύση. Όχι επειδή η ΣΤΑΣΥ έχει μορφή Ανώνυμης Εταιρείας όπως λένε οι βουλευτές του Ποταμιού, αλλά επειδή η αστυνομία δεν είναι σε θέση να αναλάβει το έργο τους.