ΕΘΕΛ: Η ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ Η ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΒΑΤΩΝ
Στις συνθήκες που ζούμε και με τη διακυβέρνηση που έχουμε, δεν θα ήταν δυνατό οι αστικές συγκοινωνίες να αποτελούν εξαίρεση. Η κατάσταση στις αστικές συγκοινωνίες είναι άσχημη, είναι εκρηκτική, την βιώνουν έντονα οι επιβάτες του λεκανοπεδίου, αλλά την επιβεβαιώνουν και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι της ΕΘΕΛ κλπ.Παρακολουθούμε εδώ και αρκετά χρόνια αλλά ιδιαίτερα τα μνημονιακά, τη σταδιακή απαράδεκτη απαξίωση των δημόσιων αστικών συγκοινωνιών. Με βάση την πληροφόρησή μας η κατάσταση των αστικών συγκοινωνιών συνεχώς χειροτερεύει. Πως αποτυπώνεται όμως αυτή η χειροτέρευση;
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
• Έχουμε σημαντική μείωση στα δρομολόγια ενώ και η συχνότητα τους αραιώνει. Η καθαριότητα των λεωφορείων επίσης αραιώνει και φτάνει μέχρι και το 20ήμερο για να καθαριστούν. Δικαιολογημένα το επιβατικό κοινό διαμαρτύρεται και τις περισσότερες φορές αποδέκτες και εξιλαστήρια θύματα είναι οι ίδιοι οι οδηγοί.
• Έχουμε ανεπάρκειες στη συντήρηση των οχημάτων και η λειτουργίας αυτή επιδεινώνεται από την έλλειψη ανταλλακτικών. Η έλλειψη μάλιστα ανταλλακτικών, αντιμετωπίζεται τελείως ανορθολογικά με αφαίρεση εξαρτημάτων από άλλα αυτοκίνητα που ακινητοποιούνται, όμως αυτό δημιουργεί ούτως ή άλλως πρόβλημα στη διαθεσιμότητα του στόλου.
• Λόγω έλλειψης του αναγκαίου freo για τον κλιματισμό των οχημάτων, την περίοδο αυτή που μπαίνουμε στην καρδιά του καλοκαιριού, οι επιβάτες θα υποφέρουν και από αυτό το λόγο. Εκτιμάται ότι σχεδόν τα μισά οχήματα δεν θα έχουν κλιματισμό.
• Επιβάρυνση του επιβατικού κοινού με το χαράτσι που επιβλήθηκε την τελευταία περίοδο και που φτάνει το απαράδεκτο ύψος του 35%.
• Έχουμε ανεπάρκειες στη συντήρηση των οχημάτων και η λειτουργίας αυτή επιδεινώνεται από την έλλειψη ανταλλακτικών. Η έλλειψη μάλιστα ανταλλακτικών, αντιμετωπίζεται τελείως ανορθολογικά με αφαίρεση εξαρτημάτων από άλλα αυτοκίνητα που ακινητοποιούνται, όμως αυτό δημιουργεί ούτως ή άλλως πρόβλημα στη διαθεσιμότητα του στόλου.
• Λόγω έλλειψης του αναγκαίου freo για τον κλιματισμό των οχημάτων, την περίοδο αυτή που μπαίνουμε στην καρδιά του καλοκαιριού, οι επιβάτες θα υποφέρουν και από αυτό το λόγο. Εκτιμάται ότι σχεδόν τα μισά οχήματα δεν θα έχουν κλιματισμό.
• Επιβάρυνση του επιβατικού κοινού με το χαράτσι που επιβλήθηκε την τελευταία περίοδο και που φτάνει το απαράδεκτο ύψος του 35%.
ΑΙΤΙΕΣ
• Μια βασική αιτία είναι η ανεπαρκής χρηματοδότηση των αστικών συγκοινωνιών που εκδηλώνεται και αντανακλά σε μια σειρά άλλες λειτουργίες. Αναφέρεται από τα σωματεία των εργαζομένων σε αυτές πως η μείωση κυμαίνεται περίπου το 50% την τελευταία τριετία.
• Το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό επίσης, συνεχώς μειώνεται, τόσο οι οδηγοί, όσο και οι τεχνικοί. Οι οδηγοί στην περίοδο από αρχές του 2010 ως το 2012 δηλαδή σε μία διετία έχουν μειωθεί από 5500 σε 4000 δηλαδή μείωση κατά 1500 οδηγούς. Την εξέλιξη αυτή επηρέασε κυρίως η επίσπευση συνταξιοδότησης λόγω εφεδρείας.
• Ο στόλος των λεωφορείων έχει πέσει δραματικά και ανέρχεται σε 1100 λεωφορεία σε σχέση με τα αναγκαία περίπου 1700 λεωφορεία.
• Η εμφανιζόμενη ελλειμματική κατάσταση δεν συνιστά αιτία διότι δεν είναι πραγματική. Με βάση τα στοιχεία που έχουν παρουσιάσει τα σωματεία στις αστικές συγκοινωνίες του λεκανοπεδίου, οι οφειλές όχι μόνο της ΕΘΕΛ αλλά του ομίλου(ΟΑΣΑ) περίπου 3,3 δις €., δεν υπερβαίνουν τις υποχρεώσεις του κράτους(οφειλές υπουργείων) προς τον όμιλο. Να επισημάνουμε εδώ πως γενικά για τις ΔΕΚΟ αλλά και ειδικά για αυτές των μεταφορών η ελλειμματική κατάσταση τους σχετίζεται καθοριστικά από τον δανεισμό τους και τη μη απαραίτητη χρηματοδότηση τους. Αξίζει να αναφερθεί εδώ απόσπασμα από την τελευταία έκθεση των ορκωτών λογιστών που έλεγξαν τον ΟΑΣΑ και ρητά αναφέρουν ότι:
• Το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό επίσης, συνεχώς μειώνεται, τόσο οι οδηγοί, όσο και οι τεχνικοί. Οι οδηγοί στην περίοδο από αρχές του 2010 ως το 2012 δηλαδή σε μία διετία έχουν μειωθεί από 5500 σε 4000 δηλαδή μείωση κατά 1500 οδηγούς. Την εξέλιξη αυτή επηρέασε κυρίως η επίσπευση συνταξιοδότησης λόγω εφεδρείας.
• Ο στόλος των λεωφορείων έχει πέσει δραματικά και ανέρχεται σε 1100 λεωφορεία σε σχέση με τα αναγκαία περίπου 1700 λεωφορεία.
• Η εμφανιζόμενη ελλειμματική κατάσταση δεν συνιστά αιτία διότι δεν είναι πραγματική. Με βάση τα στοιχεία που έχουν παρουσιάσει τα σωματεία στις αστικές συγκοινωνίες του λεκανοπεδίου, οι οφειλές όχι μόνο της ΕΘΕΛ αλλά του ομίλου(ΟΑΣΑ) περίπου 3,3 δις €., δεν υπερβαίνουν τις υποχρεώσεις του κράτους(οφειλές υπουργείων) προς τον όμιλο. Να επισημάνουμε εδώ πως γενικά για τις ΔΕΚΟ αλλά και ειδικά για αυτές των μεταφορών η ελλειμματική κατάσταση τους σχετίζεται καθοριστικά από τον δανεισμό τους και τη μη απαραίτητη χρηματοδότηση τους. Αξίζει να αναφερθεί εδώ απόσπασμα από την τελευταία έκθεση των ορκωτών λογιστών που έλεγξαν τον ΟΑΣΑ και ρητά αναφέρουν ότι:
"η επί χρόνια εφαρμοζόμενη οικονομική πολιτική στον όμιλο έχει σημαντικές συνέπειες στην εμφάνιση της πραγματικής του εικόνας, τόσο στο σύνολό του, όσο και σε κάθε μία από τις εταιρείες του(ΕΘΕΛ, ΗΛΠΑΠ, ΗΣΑΠ) και πως η απαίτηση του Ομίλου ΟΑΣΑ από το ελληνικό Δημόσιο μετατρέπεται ουσιαστικά σε υποχρέωση προς τους δανειστές του''.
Συμπεράσματα και δράσεις
Όπως περιγράψαμε, αλλά όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι(οδηγοί-χειριστές των οχημάτων) η κατάσταση στην ΕΘΕΛ εξελίσσεται σε τριτοκοσμική, όμως σε αυτό δεν φταίνε οι εργαζόμενοι αλλά οι κυβερνήσεις και οι διοικήσεις τους. Αυτές δημιούργησαν διαχρονικά τα βασικά προβλήματα τους (οικονομικά και λειτουργικά), αυτοί τελικά ευθύνονται για τις επιπτώσεις στους εργαζόμενους, στο επιβατικό κοινό και την κοινωνία. Γι αυτό βασική προϋπόθεση για να αντιστραφεί η κατάσταση είναι η πολιτική λύση με μια κυβέρνηση της αριστεράς που θα αντιπαλεύει τη νεοφιλελεύθερη πολιτική στις μεταφορές και παραπέρα τις ίδιες τις καπιταλιστικές σχέσεις που οδηγούν στην εκμετάλλευση των εργαζομένων και της συντριπτικής πλειοψηφίας της κοινωνίας. Στην κατεύθυνση αυτή θα συμβάλει η αποκάλυψη ότι τα οικονομικά προβλήματα ή τα εμφανιζόμενα ελλείμματα είναι λογιστικά και όχι πραγματικά.
Ότι η λύση για τις δημόσιες αστικές συγκοινωνίες δεν μπορεί να έρθει με την απαξίωση τους όπως ασφαλώς και του κάθε δημόσιου φορέα, αλλά με την ανάπτυξή τους μέσα από ένα δημοκρατικό προγραμματισμό και με τον κοινωφελή προσανατολισμός τους.
Η ισχύουσα κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Πρέπει να αλλάξει ριζικά και να οδηγηθούμε σε λύσεις ώστε οι συγκοινωνίες να προσφέρονται φτηνές και σε καλή ποιότητα για όλο το επιβατικό κοινό ενώ για τα φτωχά κοινωνικά στρώματα δωρεάν. Βεβαίως δεν είναι δυνατό να εξαντληθεί η παρουσίαση των στόχων και προτάσεων μας στα πλαίσια ενός σύντομου άρθρου, όμως η κατεύθυνση πρέπει να είναι αυτή. Η λύση είναι σύνθετη γιατί στο πρόβλημα των αστικών συγκοινωνιών υπεισέρχονται επιχειρησιακά προβλήματα των αντίστοιχων φορέων, προβλήματα κλαδικής πολιτικής, προβλήματα πολεοδομικά και βεβαίως κοινωνικοοικονομικά. Η λύση που προτείνουμε μπορεί να υλοποιηθεί σε ένα μεσοπρόθεσμο χρονοδιάγραμμα όμως απαιτεί άλλη προσέγγιση. Δεν είναι δηλαδή δυνατή λύση που να υπηρετεί την κοινωνία και να βασίζεται στο νεοφιλελεύθερο δόγμα και παραπέρα στη σημερινή ακραία μνημονιακή μορφή του.
