Τι περιμένουμε το 2023 στις συγκοινωνίες της Αθήνας

Με το 2023 να βρίσκεται προ των πυλών, ήρθε η ώρα για το καθιερωμένο άρθρο μας για τις εξελίξεις που αναμένεται να δούμε τη νέα χρονιά στις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας. Προφανώς, γνωρίζουμε πλέον καλά, κάθε προσπάθεια ασφαλούς πρόβλεψης είναι καταδικασμένη να αποτύχει, λόγω των πολλών παραγόντων που επηρεάζουν τις εξελίξεις, ιδιαίτερα όταν έχουμε να κάνουμε με μία εκλογική χρονιά.

Το γεγονός πως το πρώτο μισό του 2023 θα αναλωθεί ως μέρος της προεκλογικής και εκλογικής περιόδου, ενώ το δεύτερο (τουλάχιστον μέχρι το φθινόπωρο) θα αποτελέσει «περίοδο προσαρμογής» για τη νέα (ή σχεδόν νέα) κυβέρνηση που θα προκύψει, σημαίνει κυρίως δύο πράγματα: καταρχάς θα ακουστούν πάρα πολλές εξαγγελίες, κάποιες περισσότερο και άλλες λιγότερο ρεαλιστικές με τη σημερινή κυβέρνηση να υπερασπίζεται τα πεπραγμένα της τελευταίας τετραετίας. Την ίδια στιγμή, κάποιες εξελίξεις θα επισπευστούν πριν τις εκλογές, ενώ άλλες θα καθυστερήσουν ή ακόμα και θα μπουν στον πάγο εξαιτίας της εκλογικής διαδικασίας.

Η είδηση της χρονιάς βεβαίως θα είναι η παραλαβή των πρώτων νέων (καινούριων) λεωφορείων για πρώτη φορά εδώ και 12 χρόνια (το 2010 ολοκληρώθηκε η τελευταία προμήθεια λεωφορείων ενώ το 2011 ήρθαν και τέσσερα διώροφα λεωφορεία που πλέον είναι ακινητοποιημένα), και δη η πρώτη προμήθεια «πράσινων» ηλεκτρικών λεωφορείων για την Αθήνα, με τα πρώτα οχήματα να παραδίδονται πριν το τέλος του 2023.

Εφόσον όλα πάνε σύμφωνα με το σχεδιασμό, πρέπει να αναμένουμε και έναν ακόμα διαγωνισμό για την προμήθεια επιπλέον λεωφορείων, αφού τα 650 που θα έρθουν μέσω αυτού του διαγωνισμού για την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, θα συμβάλλουν κυρίως στην αντικατάσταση οχημάτων που κυκλοφορούν εδώ και 30 χρόνια χωρίς να ενισχύσουν δραματικά το συνολικό αριθμό του ενεργού στόλου. Για τον ίδιο λόγο, θα έχει ενδιαφέρον η απόφαση της επόμενης κυβέρνησης για το αν θα επεκταθεί ή όχι η σύμβαση με τα ΚΤΕΛ για την παροχή συγκοινωνιακού έργου ή θα επιλεγεί η πραγματοποίηση ενός διαγωνισμού, όπως θα συμβεί και στη Θεσσαλονίκη.

Για τα μέσα σταθερής τροχιάς το 2023 θα είναι έτος εξελίξεων, με πιο σημαντική ίσως την έναρξη της αναβάθμισης 14 συρμών της γραμμής 1 (αν και οι εργασίες θα διαρκέσουν ως το 2025), ενώ εκτός απροόπτου θα ακολουθήσουν διαγωνισμοί τόσο για την ανακατασκευή επιπλέον συρμών όσο και για διάφορες εργασίες σε σταθμούς του δικτύου. Μέρος αυτών είναι και ο ελαιοχρωματισμός του συνόλου των σταθμών των γραμμών 1, 2 και 3 αλλά και των παραλιακών στάσεων του Τραμ. Επιπλέον, αναμένουμε την προμήθεια νέων μηχανημάτων έκδοσης εισιτηρίων αλλά και πυλών ηλεκτρονικού εισιτηρίου για την επέκταση της γραμμής 3 του Μετρό στον Πειραιά. Τέλος, είναι πολύ πιθανό ότι μέσα στο 2023 οι σταθμοί και οι σήραγγες του Μετρό θα αποκτήσουν επιτέλους σήμα κινητής τηλεφωνίας, μία εξέλιξη που βρισκόταν σε εκκρεμότητα εδώ και μία εικοσαετία.

Όσον αφορά τα μεγάλα συγκοινωνιακά έργα υποδομών, μέσα στους πρώτους μήνες της χρονιάς αναμένεται να ξεκινήσει η εκσκαφή της σήραγγας της γραμμής 4 του Μετρό με τον πρώτο μετροπόντικα που αυτή τη στιγμή βρίσκεται υπό συναρμολόγηση στο εργοτάξιο δίπλα από το σταθμό Κατεχάκη. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες αναμένεται επίσης η προκήρυξη του διαγωνισμού για την επέκταση της γραμμής 2 του Μετρό από την Ανθούπολη ως το Ίλιον, τα έργα όμως δεν πρόκειται να ξεκινήσουν πριν από το 2024 στην καλύτερη περίπτωση.

Στο σιδηρόδρομο υπάρχει μία αμυδρή πιθανότητα να δούμε τις πρώτες εργασίες για το έργο του Προαστιακού Δυτικής Αττικής πριν από το τέλος της χρονιάς αφού ο διαγωνισμός βρίσκεται σε εξέλιξη, ενώ συνεχίζονται, έχοντας μαζέψει σημαντικές καθυστερήσεις τα έργα για την υπογειοποίηση των γραμμών στο τμήμα Σταθμός Λαρίσης - Τρεις Γέφυρες και για τον Προαστιακό Λουτρακίου. Όσον αφορά το μεγαλύτερο έργο των επεκτάσεων του Προαστιακού προς τα λιμάνια του Λαυρίου και της Ραφήνας, κανείς δεν είναι σε θέση αυτή τη στιγμή να προβλέψει πότε θα ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός που πραγματοποιείται μέσω ανταγωνιστικού διαλόγου, και η πιθανότητα αυτό να συμβεί μέσα στο 2023 είναι αμφίβολη.

Όπως προείπαμε, πολλά είναι τα έργα τα οποία βρίσκονται σε φάση σχεδιασμού, είτε αφορούν το δίκτυο σταθερής τροχιάς (επεκτάσεις γραμμών 1, 2 και 4) είτε το σιδηρόδρομο (νέοι σταθμοί Προαστιακού, έργα συντήρησης) ή ακόμα και οδικά έργα (επεκτάσεις Αττικής Οδού, ποδηλατόδρομοι Περιφέρειας Αττικής κ.ά) και όπως είναι φυσικό, η οποιαδήποτε σχετική εξέλιξη αναμένεται να αποτελέσει είδηση, ειδικότερα μέσα στην προεκλογική περίοδο, χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι επισπεύδεται η υλοποίησή τους.

Μία θετική εξέλιξη που αναμένεται μέσα στο 2023 είναι η διενέργεια νέων προσλήψεων στις συγκοινωνίες της Αθήνας (πρόκειται για τις προσλήψεις που είχαν προγραμματιστεί για το 2022 αλλά καθυστερούν), μετά και από τις προσλήψεις στον ΟΣΕ που βρίσκονται σε εξέλιξη, όχι σε βαθμό που θα δώσουν οριστική λύση στο πρόβλημα της έλλειψης προσωπικού, αλλά προσφέροντας σίγουρα μία σημαντική ανάσα, μετά από σχεδόν μία δεκαετία συνεχούς μείωσης του αριθμού των εργαζόμενων.

Όσον αφορά γενικότερα τη συγκοινωνιακή πολιτική, μέσα στο 2023 θα ξεκινήσει η κατάρτιση του νέου Στρατηγικού Σχεδίου Μεταφορών Αττικής το οποίο θα χρησιμοποιήσει ο ΟΑΣΑ για την επαναδιοργάνωση του συγκοινωνιακού έργου, ιδιαίτερα όσον αφορά τις γραμμές λεωφορείων της πρωτεύουσας. Το γεγονός όμως ότι για την κατάρτιση του σχεδίου θα χρειαστούν δύο έτη, προκαλεί ανησυχία για το ενδεχόμενο σχετικής αδράνειας του ΟΑΣΑ ως προς τη λήψη τολμηρών αποφάσεων μέσα στην επόμενη διετία, με δικαιολογία την αναμονή για το νέο σχέδιο.

Πολύ μικρή, τέλος, είναι η πιθανότητα να δούμε κάποια σημαντική βελτίωση στη λειτουργία του Προαστιακού σιδηρόδρομου της Αθήνας μέσα στο 2023. Η Hellenic Train έχει ήδη ξεκαθαρίσει πως η οποιαδήποτε ενίσχυση των δρομολογίων θα έρθει μόνο μετά την ολοκλήρωση των έργων αναβάθμισης των γραμμών από τον ΟΣΕ (το συγκεκριμένο έργο ΣΔΙΤ, σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, είναι απίθανο να δημοπρατηθεί μέσα στο 2023), ενώ έργα όπως η νέα τηλεματική και το ηλεκτρονικό εισιτήριο θα υλοποιηθούν επίσης από τον κρατικό ΟΣΕ, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει ανακοινωθεί κάποιο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Την ίδια στιγμή, δεν έχει διαψευστεί και το ενδεχόμενο αποεπένδυσης των ιταλικών σιδηροδρόμων από την Hellenic Train, κάτι που σίγουρα βάζει στον πάγο πολλές εξελίξεις.

Η πανδημία του κορωνοϊού που ακόμα δεν γίνει παρελθόν (η χρήση μάσκας εντός των ΜΜΜ εξακολουθεί να είναι υποχρεωτική), ήταν το κύριο χαρακτηριστικό των προηγούμενων τριών ετών, και αφήνει το αποτύπωμά της στις συγκοινωνίες μέχρι και σήμερα, κυρίως μέσω της μειωμένης επιβατικής κίνησης σε σχέση με την προ-πανδημική περίοδο. Εντούτοις, η αύξηση της επιβατικής κίνησης που παρατηρήθηκε όλους τους μήνες του 2022 αναμένεται, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, να συνεχιστεί και μέσα στο 2023, πράγμα που σημαίνει πως θα υπάρχει συνεχής πίεση για την ποσοτική αύξηση και ποιοτική βελτίωση του συγκοινωνιακού έργου.

Αυτό που θα ευχηθούμε εμείς είναι εντός του 2023 οι Αθηναίοι να μπουν επιτέλους σε καινούρια -και μάλιστα ηλεκτρικά- λεωφορεία, και να δούμε περισσότερες πρωτοβουλίες για την βελτίωση της εξυπηρέτησης από τα ΜΜΜ αντί για κούφιες προεκλογικές εξαγγελίες και αδράνεια από τους συγκοινωνιακούς φορείς.

Ευχές για ένα 2023 με υγεία και ευτυχία σε όλους τους αναγνώστες