Ο στόχος να τριπλασιαστεί το ευρωπαϊκό δίκτυο υψηλής ταχύτητας ώστε να φθάσει τα 30.000 χιλιόμετρα έως το έτος 2030 δεν πρόκειται να επιτευχθεί Το μακροπρόθεσμο σχέδιο για την ανάπτυξη σιδηροδρομικού δικτύου υψηλής ταχύτητας στην Ευρώπη δεν αποτελεί προτεραιότητα των εθνικών κυβερνήσεων και ως εκ τούτου δεν σημειώνει την προβλεπόμενη πρόοδο. Τη διαπίστωση αυτή έκανε την περασμένη Τρίτη το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, το οποίο μάλιστα σημειώνει ότι τα γενναιόδωρα κονδύλια που χρειάζονται γι' αυτό το απαιτητικό πρόγραμμα θα μπορούσαν να διατεθούν για τη βελτίωση του υπάρχοντος συμβατικού σιδηροδρομικού δικτύου της Ευρώπης.«Το ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων είναι σήμερα ένα παζλ από εθνικές γραμμές δίχως την κατάλληλη σύνδεσή τους στα σύνορα των κρατών-μελών, κάτι που δεν εγγυάται τις ομαλές συνδέσεις των συρμών» αναφέρει η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου της ΕΕ. Και διαπιστώνει ότι «παρά την τεράστια χρηματοδότηση του σχεδίου σύνδεσης των ευρωπαϊκών δικτύων υψηλής ταχύτητας, η Κομισιόν δεν διαθέτει ούτε τα νομικά εργαλεία ούτε την ισχύ ώστε να εγγυηθεί ότι τα κράτη-μέλη θα επιταχύνουν τις εργασίες ώστε να ολοκληρώσουν το βασικό δίκτυο».
Από το έτος 2000 η ΕΕ έχει διαθέσει συγχρηματοδοτήσεις 23,7 δισ. ευρώ για να στηρίξει τις επενδύσεις σε σιδηροδρομικές γραμμές υψηλής ταχύτητας. Ελεγκτές του ευρωπαϊκού θεσμού επισκέφθηκαν τη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία, τη Γερμανία, την Αυστρία και την Πορτογαλία και ανέλυσαν τις δαπάνες για τη βελτίωση γραμμών υψηλής ταχύτητας συνολικού μήκους 5.000 χιλιομέτρων - πρόκειται για περίπου το 50% του συνόλου στην ΕΕ.
Οι ειδικοί απεφάνθησαν ότι σε εθνικό επίπεδο τα δίκτυα αναπτύσσονται. Αλλά ο ευρωπαϊκός στόχος να τριπλασιαστεί το ευρωπαϊκό δίκτυο υψηλής ταχύτητας, ώστε να φτάσει τα 30.000 χιλιόμετρα έως το έτος 2030, δεν πρόκειται να επιτευχθεί. «Προσώρας έχει κατασκευαστεί ένα αναποτελεσματικό παζλ εθνικών σιδηρογραμμών προβληματικών συνδέσεων» δήλωσε ο Οσκαρ Χέρικς, μέλος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που είναι υπεύθυνος για την έκθεση.
Ο Χέρικς και οι συνάδελφοί του σημειώνουν στην έκθεσή τους ότι σε πολλές περιπτώσεις τα πλεονεκτήματα από τις κοστοβόρες γραμμές υψηλής ταχύτητας είναι ανύπαρκτα, διότι οι συρμοί συχνά αναπτύσσουν μέσες ταχύτητες πολύ χαμηλότερες από τις δυνατότητές τους (ταξιδεύουν μόλις στο 45% της ανώτατης ταχύτητας), προκειμένου να αντέξει το υπάρχον δίκτυο. «Ως εκ τούτου εγείρονται ερωτήματα για τη βιωσιμότητα και για την οικονομική διαχείριση του όλου σχεδίου» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το μέσο κόστος των γραμμών υψηλής ταχύτητας φτάνει τα 25 εκατ. ευρώ το χιλιόμετρο. Και προς το παρόν οι υπερβάσεις του κόστους και οι καθυστερήσεις είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση.
