Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου 2011

Πώς και γιατί οι συγκοινωνίες έφτασαν στο σημερινό αδιέξοδο


Η διαπλοκή (μικρο)πολιτικής, συνδικαλισμού
και κακώς νοούμενης κοινωνικής πολιτικής


Του Εμπειρου Πολιτικου

Μέχρι το 1978 οι συγκοινωνιακοί φορείς που λειτουργούσαν (λεωφορεία, τρόλεϊ, Ηλεκτρικός Σιδηρόδρομος) ανήκαν σε ιδιώτες ή ιδιωτικές εταιρείες που στη συνέχεια κρατικοποιήθηκαν και λειτούργησαν με τη μορφή Α.Ε. χωρίς όμως το οικονομικό, επιχειρησιακό και διαχειριστικό πλαίσιο μιας Α.Ε. του ιδιωτικού τομέα (οικονομικότητα, κέρδη, ζημίες, σχέση ιδίων και ξένων κεφαλαίων κ.λπ). Λειτουργούσαν και το Δημόσιο κάλυπτε αυτόματα τον δανεισμό και τα ελλείμματα. Στις παραπάνω εταιρείες προσετέθησαν, με το ίδιο νομικό καθεστώς, το μετρό, το τραμ και ο προαστιακός σιδηρόδρομος και σήμερα πλέον, έξι φορείς λειτουργούν υπό την εποπτεία το ΟΑΣΑ.

Οι αστικές συγκοινωνίες αντιμετωπίζονται από τις εκάστοτε κυβερνήσεις με πολιτικά - κομματικά και σχεδόν καθόλου με οικονομικά - επιχειρηματικά κριτήρια. Οι εκάστοτε διοικήσεις των συγκοινωνιακών φορέων επελέγοντο (και επιλέγονται ακόμη) με πολιτικά - κομματικά κριτήρια (φίλοι του υπουργού ή καθηγητές ΑΕΙ) χωρίς πραγματική γνώση του αντικειμένου και πείρα διοικήσεως επιχειρήσεων με κινητές οικονομικές μονάδες, εξαρτώμενοι από τους συνδικαλιστές για πληροφόρηση και διοίκηση. Το γεγονός της άμεσης σχέσης των συγκοινωνιών με τη ζωή της περιοχής (μία απεργία παραλύει αμέσως την περιοχή) σε συνδυασμό με τις πελατειακές σχέσεις εργαζομένων με την κυβέρνηση, επέτρεψε τη δημιουργία ενός συνδικαλιστικού συστήματος με συμμετοχή στη διοίκηση, με προνόμια χωρίς ευθύνες, και με αυτοσκοπό τη διατήρηση, χωρίς αλλαγές, του συστήματος.

Η πραγματικότητα αυτή είχε και έχει ως αποτέλεσμα τη συνεχή συσσώρευση ελλειμμάτων και τη δημιουργία τεραστίων χρεών, τα οποία αναγκαστικά αναλαμβάνει το κράτος, χωρίς να μπορεί να σταματήσει αυτόν τον φαύλο κύκλο.